بدین ترتیب 3 خرداد زنگ پایان فعالیت نمایندگان مجلس هشتم بهصدا درمیآید و 7خرداد، نمایندگان دوره نهم روی صندلیهای سبز بهارستان مینشینند. این در حالی است که مجلس هشتم بیش از آنکه محل شور و تصمیمگیری باشد، تبدیل به میدان وزنکشی وکلای ملت در مقابل عملکرد دولت شده بود. مجلس هشتم، ماهیتی اصولگرایی داشت اما در عمل روزهایی را پشت سرگذاشت که در آن، اساسیترین اصلاحات ممکنه اتفاق افتاد. نمونه آخرش هم، موضوع سؤال از رئیسجمهور بود که برای نخستین بار در تاریخ انقلاب اسلامی در مجلس هشتم رخ داد و ترکشهای آن تا الان هم ادامه دارد و با قید فوریت در حال اصلاح قانون سوال از رئیس قوه مجریه هستند تا دیگر آنچه تمسخر نمایندگان، تعبیر شد، تکرار نشود. کلاً هشتمین دوره مجلس شورای اسلامی در بسیاری از زمینهها، منحصر به فرد عمل کرد که از این حیث نامش را در تاریخ ثبت کرد.
اما چگونگی آغاز به کار مجلس شورای اسلامی در هر دوره و البته در آغاز نهمین دوره آن، دارای نکات جالبی است که در ادامه آنها را مرور خواهیم کرد. نخستین جلسه هر دوره مجلس طبق اصل شصت و پنجم قانون اساسی با حضور حداقل دوسوم از کل نمایندگانرسمیت مییابد. مطابق ماده 89 قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی، فرمانداران و بخشداران مرکز حوزه انتخابیه موظفند پس از اعلام ستاد انتخابات کشور مبنی بر صدور اعتبارنامه منتخبین حداکثر ظرف 48ساعت نسبت به صدور اعتبارنامههای نمایندگان مجلس شورای اسلامی حوزه انتخابیه اقدام کرده و یک نسخه از آن را به منتخب یا نماینده وی که کتباً معرفی میشود تحویل دهند.
پس از آنکه اعتبارنامههای دو سوم مجموع نمایندگان مجلس شورای اسلامی واصل شد اداره کل قوانین مجلس شورای اسلامی مراتب را بهمنظور فراهم کردن مقدمات افتتاح مجلس شورای اسلامی به استحضار وزیر کشور میرساند. وزیر کشور پس از فراهم کردن مقدمات افتتاح مجلس از نمایندگان منتخب دعوت میکند تا در تهران حضور یابند. نمایندگان منتخب موظفند ظرف 5روز از تاریخ دعوت وزیر کشور، خود را به اداره کل قوانین مجلس شورای اسلامی معرفی کنند. وزیر کشور موظف است در جلسه افتتاحیه مجلس شورای اسلامی گزارش انتخابات را به مجلس شورای اسلامی تقدیم کند.
در این جلسه، هیأت رئیسه سنی انتخاب میشوند. مسنترین فرد از نمایندگان حاضر بهعنوان رئیس سنی و فرد بعدی بهعنوان نایب رئیس و 2نفر از جوانترین نمایندگان حاضر به سمتمنشی تعیین میشوند (اعلام هیأت رئیسه سنی با اداره کل قوانین مجلس است). در آغاز جلسه که بایستی با تلاوت قرآن کریم همراه باشد، طبق قانون باید آیات 35 تا 42 سوره شوری، قرائت شود.در گام بعدی، پیام مقام معظم رهبری در مورد آغاز به کار دور جدید مجلس شورای اسلامی و رهنمودهای ایشان برای نمایندگان، خوانده میشود ( در جلسه افتتاحیه مجلس هشتم، آیتاللهمحمدی گلپایگانی پیام مقام معظم رهبری را قرائت کرد).سپس رئیسجمهور بهعنوان منتخب ارشد ملت ایران برای 290 وکیل ملت، سخنرانی میکند. بعد از این مرحله، نمایندگان همراه با هم و همصدا، سوگندنامه مشخص شده توسط قانون اساسی را میخوانند در پیشگاه ملت، قسم میخورند که به وظایف و تکالیف ملی و اسلامی، پایبند باشند (اقلیتهای دینی با کتاب آسمانی خود، سوگند یاد میکنند). در اینجا، قانون شرح داده که نماینده هر شهر، قبل از آنکه نماینده اختصاصی آن منطقه باشد، در واقع یک نماینده ملی است و نماینده همه مردم ایران به حساب میآید.
وظایف هیأت رئیسه سنی، اداره جلسه افتتاحیه، انجام مراسم تحلیف، قرعهکشی شعب و اجرای انتخابات هیأت رئیسه موقت است. بعد از مراسم سوگند و در پایان جلسه، وکلای ملت برای تجدیدپیمان با آرمانهای بنیانگذار فقید جمهوری اسلامی ایران در مرقد مطهر امامخمینی (ره) حضور پیدا میکنند و پس از ادای احترام به ایشان، در بهشت زهرا حضور پیدا خواهند کرد تا با آرمانهای شهدا نیز تجدید میثاق کنند.
در جلسه دوم اما انتخاب هیأت رئیسه موقت در دومین جلسه علنی مجلس انجام خواهد شد. ترکیب و طرز انتخاب آن مانند هیأت رئیسه دائم است، جز اینکه اکثریت نسبی در انتخاب رئیس کافی خواهد بود.هیأت رئیسه موقت بلافاصله پس از انتخاب، با متن سوگندنامه هیأت رئیسه دائم، مراسم تحلیف را بهجای خواهد آورد. وظایف هیأت رئیسه موقت اداره جلسات مجلس تا زمان تأیید اعتبارنامه دوسوم نمایندگان و اجرای انتخابات هیأت رئیسه دائم و تمشیت امور اداری مجلس است.در جلسه دوم، مرحله مهم تصویب اعتبار نامه نمایندگان، انجام میشود. اعتبارنامه در واقع، سند مشروعیت یک نماینده برای حضور در مجلس است. تصویب این سند نشان میدهد که نماینده مربوطه، دارای شایستگی و لیاقت نشستن روی صندلی وکالت ملت را دارد یا خیر؟
در یک کلام، تصویب اعتبارنامه مهر تاییدی است بر زیر برگه رأی مردم و بیانگر این است که آیا این نماینده، معتبر است یا با روشهای فراقانونی به مجلس رسیده است. موضوعی که این روزها و پیش از دور دوم انتخابات، حسابی داغ شده این است که اعتبارنامه نمایندگان میلیونر، امضا نشود؛ ازهمین حالا، زنگ خطر برای وکلایی که حسابی خرج کردهاند، به صدا در آمده است. عدهای از چهرههای سیاسی با اشاره به هزینههای هنگفت تبلیغاتی توسط برخی چهرههای راهیافته به مجلس، خواستار رد اعتبارنامههای این افراد شدهاند. در یکی از این موارد، حسین نجابت عضو فراکسیون اصولگرایان مجلس هشتم در گفتوگو با فارس به برخی حمایتهای مالی نابهجا در جریان رقابتهای انتخاباتی اشاره کرده و گفته است من مطلعم که برخی از نمایندگان مبالغی در حد 500 میلیون تا یک میلیارد تومان برای کسب کرسی نمایندگی هزینه کردهاند که البته با توجه به شام، ناهار و میهمانیهایی که داده میشود، این مسئله کاملا واقعیت دارد اما پس از انجام مراسم تحلیف و تصویب اعتبارنامهها، نمایندگان به حکم قرعه بهطور مساوی به 15شعبه (کمیسیون ) تقسیم میشوند و افراد باقیمانده بهترتیب از شعبه اولبه بعد، یکیک به شعب افزوده میشوند. نمایندگانی که بعداً سوگند یاد میکنند (نمایندگان غایب در جلسه سوگند) به حکم قرعه به عضویت شعبی که کسری دارند پذیرفته میشوند.
هر شعبه دارای یک رئیس، 2نایب رئیس، یک مخبر و 2منشی خواهد بود که جداگانه با رأی مخفی با ورقه و با اکثریت نسبی بیش از یک سوم کلاعضای شعبه، انتخاب میشوند و درصورت تساوی به حکم قرعه عمل خواهد شد.نتیجه انتخابات با ذکر آرا طی گزارشی بهوسیله مخبر به اطلاع مجلس میرسد. شرط اعتبار برای رسمیت جلسات شعب، حضور حداقل دوسوم اعضاست و تصمیمات شعب، جز در مورد انتخاب افراد، با اکثریت مطلق آرا عده حاضر خواهد بود.پس از تصویب اعتبارنامه حداقل دوسوم مجموع نمایندگان، هیأت رئیسه موقت اقدام به انتخاب هیأت رئیسه دائم میکند. اعضای هیأت رئیسه دائم برای یکسال انتخاب میشوند. مبنای تجدید انتخابات سالانه، سالروز انتخابات هیأت رئیسه قبلی بوده و درصورتی که با تعطیلاتمصادف شود در جلسه قبل از آن انجام میشود و مسئولیت هیأت رئیسه جدید از سالروز انتخابات قبل تفویض خواهد شد.